Wat doe jij in tijden van Corona, Daan?
Door Janneke Reijseger gepubliceerd op DeVeiligheidskundige.nl op 23-04-2020
Je hoort deze dagen overal ‘de wereld is compleet veranderd’, maar is dat ook zo voor de veiligheidskundigen? Zitten zij werkeloos thuis of vinden zij oplossingen die het werk mogelijk blijven maken? De Veiligheidskundige laat de komende tijd (op gepaste telefonische afstand) verschillende veiligheidskundigen aan het woord. Wie weet zit er een creatieve werkvorm bij die ook voor anderen nuttig is.
Voor Daan Eerland, zelfstandige gecertificeerd HVK’er onder de naam Eerland Advies, begon de Corona-crisis eigenlijk al met het Chinese Nieuwjaar op 25 januari. De reden daarvoor is dat het bedrijf waar hij werkt een nieuwe machine had aangeschaft bij een Zuid Koreaanse machinefabriek. Dit project dat inmiddels al ruim 13 maanden loopt bevond zich in de afbouwfase van de machine on site. De Koreanen gingen eind januari terug naar Korea om het nieuwjaarsfeest te vieren en er is kort bekeken of dat wenselijk was in verband met de uitbraak van het Coronavirus in China. Als HVK ben je in die fase van het project vooral druk met het nalopen van de machine en het uitvoeren van een RI&E op basis van versie vier van de risicobeoordeling die de fabrikant in het kader van de Machinerichtlijn al voor de bouw van de machine had opgesteld en opgestuurd. Hijswerkzaamheden en integratie met lokaal geleverde utilities vragen daarbij veel aandacht. De eerste draaitesten onder verantwoording van de fabrikant brengen niet eerder voorziene risico’s aan het licht, waarop ter plaatse actie wordt ondernomen.
Als het virus echter ook in Nederland toeslaat worden maatregelen genomen om veilig te kunnen blijven werken. De richtlijnen zoals die door het RIVM zijn uitgevaardigd zijn hierin leidend. De Koreanen gaan terug naar huis omdat a) hun werkvisum afloopt en b) vluchten worden geannuleerd. Er komt voorlopig geen vervangend team. De machine is nog niet opgeleverd, nog niet definitief CE-gemarkeerd en er gaan dus sloten op de hoofdschakelaars. De werkzaamheden rond de machine worden geminimaliseerd: er mag nog één aannemer per dag komen werken en iedere dag een andere. Zo wordt afstand houden eenvoudig in een productiehal van 70 bij 15 meter. Eigen personeel wordt uit de hal geweerd.
In de rest van het bedrijf gaat de productie door. Er blijven 5 stoelen in de kantine over zodat er niet meer mensen kunnen zitten dan er met 1,5 m tussenruimte in passen. Medewerkers melden zich preventief ziek bij een hoestje of kuchje (tot circa 25 % van het productiepersoneel). Op kantoor werkt men massaal thuis; van de 40 komen er nog 4 of 5 naar kantoor voor zaken die echt niet thuis kunnen. Microsoft Teams was gelukkig net op tijd uitgerold en geïnstrueerd om vergaderen en besprekingen zo effectief mogelijk te houden.
Als HVK werkt Daan vanaf die tijd ook vanuit huis. De werkzaamheden aan de machine liggen stil en er is daardoor tijd voor het uitwerken van de RI&E arbeidsmiddelen. De risicobeoordeling van de leverancier wordt vertaald en aangevuld met aspecten die te maken hebben met de plaatsing in de hal en de bijbehorende utilities.
Teams kwam voor Daan ook van pas voor zijn eigen adviesbureau, waarvoor hij momenteel een online HAZOP studie faciliteert. Het grote voordeel van een HAZOP is dat dit gebeurt op basis van het processchema van een fabriek die nog niet bestaat (in ieder geval in dit geval, wat een groot voordeel is als er grote aanpassingen nodig blijken als gevolg van de HAZOP). In dit geval werkt ook mee dat zowel de leverancier van de plant als de engineers van het bedrijf die de plant laat bouwen de HAZOP methodiek kennen. Daarnaast is het proces en het product goed bekend, waardoor er veel input is. Daan vertelt: ‘Werken via Teams of Skype vereist bij een HAZOP wel een zeer goede voorbereiding. Het proces moet in logische delen worden opgeknipt zodat alle oorzaken en gevolgen van de afwijkingen van de gebruikte gidswoorden boven water komen. Ogenschijnlijk identieke procesonderdelen moeten toch behandeld worden omdat er vaak verschillen zijn als gevolg van het feit dat het product door de leiding gaat. Als HAZOP-leader is het zaak om het HAZOP proces strak te leiden. Online “HAZOP-pen” blijkt te kunnen. Maar het vraagt wel veel discipline van alle deelnemers.’
Thuiswerken als HVK blijkt volgens Daan mogelijk: ‘er is tijd om “achterstallig” werk te kunnen doen. Hoewel het ideaal lijkt om grotere klussen rustig thuis te kunnen doen blijkt de praktijk toch anders. E-mail gaat gewoon door, meetings ook en ook de vragen per telefoon komen ineens via Teams binnen, waardoor je toch weer vaak wordt onderbroken. Over negen dagen vier ik mijn 20 jarig werkjubileum en dat betekent dat ik het bedrijf als mijn broekzak ken. Mede daardoor kan ik situaties “op afstand” beoordelen en kan ik antwoord geven op vragen over zaken die in het bedrijf spelen. Iemand die net bij een bedrijf werkt heeft dat voordeel niet en zal vaker ter plaatse de situatie moeten bekijken om een advies te kunnen geven.’
Na de uitbraak van het coronavirus is er bij het bedrijf waar Daan werkt een task force samengesteld met als taak om te acteren op de ontwikkelingen rond het coronavirus. Het team komt twee maal per week virtueel bijeen om de situatie te bespreken en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen of voor te bereiden.
Ook privé krijgt Daan met corona te maken. ‘Alsof corona alleen niet genoeg was, kwam mijn schoonmoeder ten val en brak zij haar heup. Toen zij per ambulance naar het ziekenhuis werd vervoerd, ging ik erachter aan om vervolgens bij de ingang staande gehouden te worden. Ik meldt – eerlijk als ik ben – dat ik chronisch verkouden ben (loopneus) en bovendien, zoals ieder jaar, last heb van hooikoorts (niezen). Daarmee ben ik potentieel met corona besmet en val ik onder het regime: Niet meer naar je werk, preventief ‘ziekmelden, niet meer het ziekenhuis in mogen om mijn schoonmoeder te bezoeken en blijf thuis. Dat laatste blijkt lastig: Ik ga dus nu de hond uitlaten.’
Door Janneke Reijseger, 23-04-2020 in DeVeiligheidskundige.nl
